Dziecięca astronomia. Intuicje i zarysy pojęć astronomicznych: mity, wyniki badań i wnioski pedagogiczne

Dzieci bardzo wcześnie formułują wyjaśnienia dotyczące obiektów i zjawisk astronomicznych. Są one podobne do teorii naukowych, choć różnią się poziomem wewnętrznej spójności i logiką wyjaśnień. W drodze do naukowego wyjaśnienia dzieci stopniowo włączają informacje zdobyte od dorosłych i z przekazów medialnych. Konfrontują je z doświadczeniami zdobytymi na podstawie codziennych obserwacji (intuicji). W programie Dziecięca astronomia ustaliłem jak dzieci od 5. do 10. roku życia wyjaśniają kształt Ziemi, lokalizację ludzi na Ziemi, zjawisko dni i nocy i budowę Układu Słonecznego. Oto kilka przykładów wypowiedzi dzieci: pięcioletnia Ania wyjaśniła, że ludzie nie mogą żyć u dołu Ziemi (po drugiej stronie planety), bo by spadli. Janek opowiadał, że można tak mocno kopnąć piłkę, że poleci do kosmosu. Oktawia tłumaczyła, że są dwie Ziemie. Jedna to ta, na której mieszkamy, jest płaska. Druga jest okrągła i można ją zobaczyć w telewizji. Uczniowie w klasie drugiej uważali, że Ziemia w kosmosie jest nieruchoma, a wokół niej krąży Słońce i Księżyc. Wyniki przedstawionych w publikacji badań ujawniają obszar trudności, który dzieci przedszkolne i szkolne muszą pokonać, przechodząc z intuicji do pojęć naukowych. Wnioski badawcze przedstawione w publikacji pomogą zorganizować odpowiednie wsparcie w zakresie edukacji astronomicznej na miarę dziecięcych możliwości i współczesnych wymagań.