Interakcja komunikacyjna dziecka z chorobą przewlekłą i osoby dorosłej w rozmowie zorientowanej na porozumienie

Wybór problematyki badawczej dokonany przez dr Iwonę Konieczną ma istotne znaczenie dla pedagogiki leczniczej, ponieważ dotychczas zagadnienie komunikacji osób dorosłych z dziećmi chorymi nie stanowiło często podejmowanego przedmiotu badań empirycznych. Zdiagnozowana choroba przewlekła zmienia dotychczasowe życie dziecka oraz jego najbliższych. W tej nowej i trudnej pod wieloma względami sytuacji zmienia się sposób funkcjonowania dziecka zarówno w ramach rodziny, jak i szkoły. Na samopoczucie i rozwój dziecka w dużym stopniu wpływa jakość jego relacji z dorosłymi. Dobra komunikacja dorosłych z dzieckiem wymaga szczególnych umiejętności, gdyż jest procesem bardzo złożonym, w ramach którego istotne są odniesienia zarówno w sferze intelektualnej, jak i uczuciowej. Jest bardzo ważne, aby dorośli będący w relacji z dzieckiem z chorobą przewlekłą pamiętali o tym, że komunikacja dokonuje się w sposób werbalny i pozawerbalny, świadomy i nieświadomy. Z recenzji dr hab. Beaty Antoszewskiej, prof. UWM Doceniam pomysł badawczy lokujący treści książki w obszarze zaniedbanym […]. Pozytywnie oceniam teoretyczne podstawy badań – przejrzystość wywodu, interdyscyplinarne podejście, bogactwo cytowanych źródeł, umiejętność ich systematyzowania i logicznego omawiania. Nie mam wątpliwości, że jest to efekt dobrej orientacji Badaczki w podjętym obszarze tematycznym. Pozytywnie oceniam koncepcję badań – widoczny związek celu, przedmiotu i problematyki badawczej. […] Zdecydowanie pozytywnie oceniam wybór teorii Jürgena Habermasa łączącej kilka perspektyw, kapitalnie porządkującej kategorie wpisujące się w podstawy przyjętej koncepcji interakcji komunikacyjnej i jej kontekstu […]. W problemach badawczych dostrzegam potencjał oryginalności i wartości poznawczej. Dopełnieniem pozytywnej oceny tej części jest trafnie dobrana metoda osadzona w paradygmacie interpretatywnym. Poprawnie skonstruowana koncepcja badawcza posłużyła zebraniu interesujących informacji przedstawionych i omówionych w części trzeciej książki. Z recenzji prof. dr. hab. Zenona Gajdzicy Za podstawową perspektywę teoretyczną i empiryczną realizowanych przeze mnie badań przyjęłam teorię Habermasa (1999). Według wspomnianego autora interakcja jest pojmowana jako ogół działań komunikacyjnych zgodnych z normami zobiektywizowanymi w języku i nastawionych na porozumienie. Porozumienie to dotyczy racjonalności komunikacyjnej, która opiera się na wzajemnym zrozumieniu i uzgodnieniu poglądów na podstawie ustalenia sytuacji komunikacyjnej i możliwości osiągnięcia zgody. Jest ona fundamentem porozumienia i opiera się na wzajemnym przekonaniu partnerów komunikujących się ze sobą na określony temat. W analizy włączyłam istotne dla teorii Habermasa terminy „świat życia” i „świat”. Przedmiotem badań własnych była interakcja komunikacyjna wraz z jej uwarunkowaniami w rozmowie zachodzącej między dzieckiem z chorobą przewlekłą rozpoczynającym edukację a osobą dorosłą w zróżnicowanych kontekstach środowiskowych: zarówno w szkole w placówce leczniczej (szpitalu), jak i w szkole ogólnodostępnej z oddziałami integracyjnymi. Interakcja komunikacyjna była analizowana w odniesieniu do działań ujawnianych przez badane dzieci w zakresie: kategorii interakcji, cech interakcji, faz jej przebiegu i struktury tematycznej, aktów komunikacyjnych (ujawnianych różnorodnych werbalnych i niewerbalnych zachowań oraz działań o charakterze komunikacyjnym), kontekstu komunikacyjnego, a także istotnych kategorii teorii działania komunikacyjnego, jakimi są wspomniane „świat życia” i „świat”. Ze Wstępu